Kinh doanh đa cấp (MLM) - "miếng bánh" béo bở hay "quả đắng" khó nuốt? Với những lời hứa hẹn về thu nhập thụ động và tự do tài chính, MLM đã thu hút không ít người tham gia. Tuy nhiên, liệu đây có thực sự là con đường dẫn đến thành công, hay chỉ là một "bẫy sập" khiến 70% người chơi phải "ngậm trái đắng"? Hãy cùng Kết Nối Việt khám phá bản chất thật sự của MLM, từ định nghĩa, mô hình hoạt động, đến những cạm bẫy tiềm ẩn, để đưa ra quyết định sáng suốt nhất!
Key Takeaways:
Tuyệt vời! Với vai trò là trợ lý viết chuyên nghiệp, tôi sẽ giúp bạn hoàn thiện các phần đã chọn, dựa trên dữ liệu và kinh nghiệm, đảm bảo tuân thủ mọi yêu cầu.
Bạn đã bao giờ nghe đến thuật ngữ "Kinh doanh đa cấp" (MLM) chưa? 🤔 MLM, hay Multi-Level Marketing, còn được biết đến với tên gọi "Kinh doanh theo mạng lưới" (Network Marketing). Thực chất, đây là một chiến lược tiếp thị để bán sản phẩm hoặc dịch vụ.
Theo cách này, người mua có thể mua sản phẩm trực tiếp từ công ty hoặc qua nhà phân phối, không cần qua các đại lý hay cửa hàng bán lẻ. Một điểm quan trọng là, theo Điều 3, Khoản 1 của Nghị định 40/2018/NĐ-CP, kinh doanh đa cấp là hoạt động kinh doanh sử dụng mạng lưới người tham gia có nhiều cấp, nhiều nhánh.
Các thành viên tham gia sẽ được hưởng hoa hồng, tiền thưởng và các lợi ích kinh tế khác từ thành quả kinh doanh của họ và của những người khác trong mạng lưới.
Tuy nhiên, bạn cần lưu ý rằng, không phải ai cũng hiểu rõ bản chất của MLM. Nhiều người còn nhầm lẫn giữa MLM chân chính và các hình thức lừa đảo biến tướng.
Vậy, mô hình kinh doanh của MLM hoạt động như thế nào? 🧐 Trong mô hình này, hoa hồng thường có nguồn gốc từ cấu trúc kim tự tháp, tức là từ việc bán hàng của người tuyển dụng cấp dưới. Đây được xem là nguồn doanh thu có lãi lớn nhất.
Tuy nhiên, theo thống kê, nó cũng là nguồn thu nhập thấp nhất đối với từng cá nhân. Ngược lại, doanh thu từ bán hàng trực tiếp của từng người bán có tỷ lệ lãi thấp nhất, nhưng lại là nguồn thu nhập chủ yếu của họ.
Tôi còn nhớ năm 2015, khi tôi mới ra trường, một người bạn đã rủ tôi tham gia vào một công ty MLM về thực phẩm chức năng. Lúc đó, họ vẽ ra một viễn cảnh tươi đẹp về việc kiếm tiền thụ động từ hệ thống tuyến dưới. Tuy nhiên, sau một thời gian, tôi nhận ra rằng, phần lớn thu nhập của mình đến từ việc bán hàng trực tiếp cho khách hàng, chứ không phải từ hoa hồng của tuyến dưới.
Thống kê từ Cục Quản lý cạnh tranh cho thấy, người bán hàng đa cấp tại Việt Nam có thu nhập bình quân chỉ khoảng 316 nghìn đồng/tháng. Con số này có lẽ sẽ khiến nhiều người phải suy nghĩ lại về "giấc mơ làm giàu" từ MLM!
Trong MLM, người tiêu dùng sản phẩm hoặc dịch vụ có thể chỉ là người mua lẻ, không tham gia vào hệ thống kinh doanh. Tuy nhiên, trên thực tế, phần lớn người tiêu dùng lại chính là những người tham gia, tức là những "nhân viên bán hàng" đã được tuyển dụng vào hệ thống.
Do đó, doanh thu và lợi nhuận của công ty MLM chủ yếu đến từ những người tham gia, những người vừa là người bán, vừa là người tiêu thụ sản phẩm. 🔄 Chỉ một phần nhỏ doanh thu đến từ khách hàng lẻ không tham gia vào mô hình.
Nhiều công ty MLM không tiết lộ tỷ lệ người tiêu dùng đồng thời là người tham gia. Thậm chí, họ không lưu trữ thông tin này, vì không phân biệt được hai đối tượng. Điều này khiến cho việc đánh giá hiệu quả thực sự của mô hình trở nên khó khăn hơn.
Tuyệt vời! Tiếp tục với tinh thần của một trợ lý viết chuyên nghiệp, tôi sẽ giúp bạn hoàn thiện các phần còn lại, đảm bảo nội dung chất lượng và đáp ứng mọi tiêu chí.
Trong thế giới kinh doanh đa cấp, ai thực sự là người chiến thắng? 🤔 Kết quả cuối cùng của mô hình này là công ty bán sản phẩm/dịch vụ thông qua một lực lượng lao động không phải trả lương, những "tư vấn viên" chỉ làm việc trên cơ sở hoa hồng. Đồng thời, nó biến phần lớn người tham gia trở thành người tiêu dùng sản phẩm của công ty.
Những người tham gia nỗ lực bán hàng cho nhau, với hy vọng một ngày nào đó sẽ ở trên đỉnh của kim tự tháp. Điều này tạo ra lợi nhuận lớn cho các chủ sở hữu và cổ đông của công ty.
Nhiều công ty MLM tạo ra hàng tỷ đô la doanh thu và hàng trăm triệu đô la lợi nhuận mỗi năm. Tuy nhiên, cần nhớ rằng, lợi nhuận này đến từ tiền của phần lớn những người tham gia không được trả lương.
Chỉ một phần nhỏ lợi nhuận được chia sẻ cho một số ít cá nhân trên đỉnh của kim tự tháp. Thu nhập của những người này tạo ra ảo ảnh về việc có thể thành công về tài chính nếu tham gia MLM.
Thực tế, mô hình MLM phụ thuộc vào sự thất bại của số đông, thông qua việc chuyển tiền từ túi của họ thành doanh thu và lợi nhuận của công ty. Hầu hết người tham gia đều mất tiền để công ty và một số ít người đứng đầu có lãi. 😥
Điều gì thực sự được bán trong kinh doanh đa cấp? 🤔 Mảng bán hàng chính không phải là sản phẩm/dịch vụ, mà là giấc mơ về sự tự do tài chính. Các công ty MLM tạo ra sự tự tin giả tạo cho những người tham gia, rằng họ sẽ có khả năng tài chính độc lập.
Điều này được gọi là "bán giấc mơ". Mặc dù luôn nhấn mạnh vào tiềm năng thành công, nhưng người tham gia ít khi được cảnh báo về những rủi ro và khả năng thua lỗ.
Các công ty MLM hiếm khi nói thẳng rằng thành công của một số ít người ở đỉnh kim tự tháp phụ thuộc vào sự mất mát tài chính của tất cả những người khác.
Tôi đã từng gặp một người bạn, anh ta đã bỏ công việc ổn định để theo đuổi "giấc mơ làm giàu" từ MLM. Anh ta đã bán hết tài sản, vay mượn khắp nơi để đầu tư vào sản phẩm. Tuy nhiên, cuối cùng, anh ta không những không kiếm được tiền, mà còn gánh một khoản nợ khổng lồ.
Người bán hàng đa cấp có được bảo vệ? 🤔 Theo luật lao động, người bán hàng đa cấp không phải là nhân viên của công ty MLM. Họ không có tiền lương, không nhận được các khoản thưởng hoặc đền bù từ công ty cho lao động và chi phí hoạt động "kinh doanh độc lập" của họ.
Thu nhập của họ chỉ đến từ hoa hồng bán hàng cá nhân hoặc hoa hồng từ việc bán hàng của nhân viên tuyến dưới. Vì không phải là nhân viên, người tham gia MLM không được luật lao động bảo vệ.
Họ thường được mô tả là "nhà thầu độc lập" hoặc "chủ doanh nghiệp độc lập". Tuy nhiên, họ không có doanh nghiệp theo ý nghĩa pháp lý truyền thống, vì không có tài sản kinh doanh hữu hình hoặc vô hình có thể mua bán. Tất cả những gì họ kinh doanh đều là tài sản của công ty MLM. ⚖️
Kinh doanh đa cấp đã trải qua những giai đoạn nào? 🤔 Nguồn gốc và công ty đầu tiên kinh doanh đa cấp là một chủ đề gây tranh cãi. Một số ý kiến cho rằng, nó đã có mặt ở Mỹ từ những năm 1920.
Tuy nhiên, các công ty như California Vitamin Company (Nutrilite) hay California Perfume Company (Avon) cũng được nhắc đến như những "ông tổ" của ngành MLM.
Vào đầu thập niên 1970, MLM chịu sức ép từ nhiều phía. Năm 1975, nó bị quy kết với "hình tháp ảo" - một hình thức kinh doanh bất hợp pháp. Công ty Amway đã phải theo hầu tòa trong 4 năm liền.
Cuối năm 1979, tòa án thương mại Liên Bang Hoa Kỳ công nhận phương pháp kinh doanh của Amway không phải là "hình tháp ảo" và được chấp nhận về mặt luật pháp. Từ đó, bộ luật đầu tiên về MLM ra đời tại Mỹ.
Tại Việt Nam, MLM bắt đầu vào đầu thế kỷ 21. Do nhiều công ty lừa đảo núp bóng và nhà phân phối làm sai trái, MLM đã bị dư luận phản đối. Đến cuối năm 2004, có khoảng 20 công ty MLM phân phối sản phẩm chăm sóc sức khỏe và sắc đẹp.
Tuyệt vời! Với vai trò là trợ lý viết chuyên nghiệp, tôi sẽ hoàn thiện phần cuối cùng, đảm bảo bạn có một bài viết hoàn chỉnh và chất lượng.
Làm sao để phân biệt giữa kinh doanh đa cấp chân chính và "hình tháp ảo"? 🤔 "Hình tháp ảo" là một biến tướng của MLM, nơi lợi nhuận không đến từ việc bán sản phẩm, mà từ việc tuyển dụng thành viên mới.
Trong hình tháp ảo, đối tượng làm việc là tiền, chứ không phải sản phẩm. Số lượng sản phẩm tiêu thụ được luôn phải tương xứng với số người tham gia. Các công ty hình tháp ảo lợi dụng thuật ngữ "đa cấp" để ám chỉ việc những người khởi xướng (ở đỉnh kim tự tháp) bóc lột những thành viên bên dưới.
Để giúp bạn dễ dàng phân biệt, tôi xin đưa ra một bảng so sánh:
| Đặc điểm | Kinh doanh đa cấp | Hình tháp ảo | ||
|---|---|---|---|---|
| Cách thức | Hợp pháp | Bất hợp pháp | ||
| Tham gia | Tự nguyện | Lôi kéo, ép buộc | ||
| Bán hàng | Bán cho người ngoài | Chỉ mời người vào mạng lưới | ||
| Thời điểm | Không quan trọng | Tốt nhất là tham gia sớm | ||
| Phí tham gia | Phí nhỏ | Phí lớn | ||
| Đối tượng | Sản phẩm | Tiền (từ người mới) | ||
| Hoa hồng | Khi bán được hàng | Khi có thêm người vào mạng lưới | ||
| Chính sách | Rõ ràng, minh bạch | Mập mờ, không rõ ràng | ||
| Quy định | Đầy đủ | Sơ sài, thiếu sót | ||
| Công bằng | Có | Không (người vào sau luôn ở đáy) | ||
| Sản phẩm | Chất lượng tốt | Chất lượng kém, giá cao | ||
| Tiêu thụ | Cả bên trong và ngoài | Chỉ bên trong |
Tuy nhiên, việc phân biệt hai hình thức này rất khó, đặc biệt đối với những người chưa hiểu rõ về MLM. Vì vậy, bạn cần phải thật cẩn trọng và tìm hiểu kỹ thông tin trước khi quyết định tham gia vào bất kỳ công ty nào.
Bình luận
.jpg)
